De 7 fasen in leiderschapsmaturiteit
De opportunist
Dit zijn de dominante leiders die leiden vanuit angst en sterkte. En die geen tegenspraak dulden, die elke discussie smoren met de woorden ‘ik ben de baas’. De opportunist opereert in overlevings- en veiligheidsmodus, de eerste twee behoeften van Maslow. Ze zijn egoïstisch, narcistisch en komen weg met alles wat ze kunnen.
De opportunist is bedrieglijk en manipulatief. Het zijn de leidinggevenden die uw ideeën stelen, maar je wel de schuld geven als er iets misgaat. Ze zullen ook eerst aanvallen om zichzelf te verdedigen wanneer ze zich bedreigd voelen en zijn volledig ongevoelig voor feedback. Bijgevolg staat ze zelden open voor leiderschapsopleidingen. Kortom, niet de meest fraaie leider waarvoor je wil werken. Ze omringen zich dan ook liefst met gelijkgestemden die ze rijkelijk belonen.
Als leider komen we ze gelukkig steeds minder tegen, je ziet ze wel eens in crisissituaties, in de politiek of als verkoper.
De conformist (de diplomaat)
Ze plooien zich naar de regels en normen van de maatschappij of de firma waarvoor ze werken. Ze willen erbij horen en goed liggen bij collega’s en bazen. Ze volgen dan ook de richtlijnen van de baas zonder er veel vragen bij te stellen. Ze blijven binnen de opgelegde structuur en nemen geen verantwoordelijkheid of initiatief om iets te veranderen.
Door hieraan te voldoen onderdrukken conformisten hun persoonlijke mening en ideeën. Dit kan leiden tot een gevoel van ontevredenheid dat hen ertoe aanzet te klagen. Als u iemand op uw werkplek kent die veel klaagt en zaagt, opereert hij gegarandeerd vanuit een conformistische mentaliteit.
In een ondersteunende rol of in teamverband heeft dit type leidinggevende veel te bieden. Diplomaten bieden sociale lijm aan hun collega's en zorgen ervoor dat er aandacht wordt besteed aan de behoeften van anderen. Je vindt ze dan ook meestal in junior management posities, in functies als eerstelijns supervisor of klantenservicemedewerker.
Het is eigen aan conformisten om conflicten te mijden, ja er zelfs voor te vluchten. Ze zijn immers overdreven beleefd en vriendelijk en vinden het moeilijk om uitdagende feedback te geven aan anderen. Het initiëren van verandering, met zijn onvermijdelijke conflicten, vormt een ernstige bedreiging voor hem en hij zal het indien mogelijk vermijden. Dit maakt hen niet echt geschikt als leidinggevende.
De specialist (de expert)
Ze ontwikkelen hun vaardigheden, leren hun vak tot in de details en zijn er vaak goed in. Hun waarde als professional staat buiten kijf, er wordt naar hen geluisterd en ze discussiëren rationeel met anderen vanuit hun expertise en ervaring.
Specialisten werken grotendeels individueel en zijn gericht op de kwaliteit van hun werk en beheersing van hun vak. Ze zullen tot in de details inzoomen en zorgen voor perfectionisme in plaats van pragmatisme en verliezen ze soms het overzicht.
Het is een fase waar ze liefst zelf dingen realiseren, ze doen het liefst alles zelf. Ook als leidinggevende. Je vindt ze bijvoorbeeld als meewerkende ploegbaas.
Een micromanager werkt doorgaans met de mentaliteit van een specialist. Hun persoonlijke identiteit versmelt met hun werk, zodat ze feedback heel persoonlijk opvatten en ze reageren dan emotioneel reactief.
De achiever (de presteerder)
Dit is de fase waarin je minder zelf gaat doen maar met een team aan de slag gaat. De achiever denkt na over de behoeften van collega's, klanten en andere stakeholders. Ze staan ook open voor feedback, kunnen veranderingen managen, projecten aansturen, deadlines halen, resultaten boeken en rekening houden met de klant.
Ze vinden het leuk om aan het stuur te zitten en initiatieven te nemen. Middelen zoals KPI’s, scorecards, SMART doelstellingen formuleren en behalen, behoren tot hun standaard competenties. Het zijn sterke leiders, heel competitief en echte winnaars die alles doen wat nodig is om de beste te zijn. Ze genieten van succes en streven naar steeds grotere verwezenlijkingen. Alleen is dit extreem stressvol!
Achievers kunnen ook erg zwart-wit zijn. Dit stelt hen in staat om besluitvaardig en proactief te zijn, zij het enigszins kortzichtig in vergelijking met meer gevorderde stadia van ontwikkeling waar het leven ook uit verschillende grijstinten bestaat.
De catalyst (de individualist)
Het is de fase waarin zij zichzelf beter willen begrijpen: gedachten en gevoelens, motieven en angsten, en diepste verlangens en ambities. Een egocentrische focus. Ze zijn succesvol maar stellen zich existentiële vragen: “Wat wil ik bereiken in dit leven?”, “Waar wil ik het verschil maken?” Wat zijn mijn waarden, wat is belangrijk voor mij?”
In de Catalyst fase gaan ze op zoek naar hun persoonlijke ‘purpose’ zodat ze evolueren naar hun natuurlijke manier van zijn. Ze willen een doelgerichter en bevredigender leven leiden op basis van bewuste intentie en toegewijde actie.
Door deze ontwikkeling groeit er mogelijks een conflict tussen hun eigen waarden en hun acties als achiever die gericht zijn op materieel succes en competitiedrang. Zo kan er een dicrepantie ontstaan tussen de eigen purpose en die van de organisatie waarvoor men werkt. Dit conflict wordt de bron van spanning, creativiteit en een groeiend verlangen naar verdere ontwikkeling en zelfs de zoektocht naar een nieuwe uitdaging.
Veel woorden die beginnen met "in" worden geassocieerd met het Catalyst-wereldbeeld: inzicht, innovatie, intrinsiek, introspectie, ingewikkeld, inclusief, interesse, intimiteit, intuïtie en inspiratie.
De synergist (de strateeg)
Op dit punt in hun reis van toenemende bewustzijnsverruiming, zijn ze zelfbewust en empathisch. Ze hebben een duidelijke visie ontwikkeld, heel integer met een bredere kijk op het grotere geheel. Ze zijn geboeid door aspecten zoals duurzaamheid, het milieu, sociale rechtvaardigheid … Ze willen een hele gemeenschap vooruit helpen, niet enkel een beperkte belangengroep
Synergisten hebben de visie, moed en charisma om echte verandering te genereren en in stand te houden. Onder leiding van een Synergist verschuift de organisatie van klantgericht naar gemeenschapsgericht. Het slaagt erin om op middellange tot lange termijn duurzame resultaten te bereiken die een reële, significante en heilzame impact hebben op de mensen die ze dienen en beïnvloeden. Ze genereren een nieuwe wereld door hun overtuigingen en intenties, leven volgens hun principes en in harmonie met hun levensdoel, terwijl ze anderen omarmen met mededogen en enthousiasme.
De Synergist is een authentieke, inspirerende en strategische leider. Ze zijn buitengewoon bedachtzaam, zeer weloverwogen en hartstochtelijk in hun pleidooi voor een betere wereld.
De alchemist
Terwijl de synergist van de ene opdracht naar de andere zal gaan, heeft de alchemist een buitengewoon vermogen om verschillende projecten tegelijkertijd te beheren. De Alchemist kan zowel met koningen als gewone mensen praten. Hij kan omgaan met onmiddellijke prioriteiten, maar verliest de lange termijn doelen nooit uit het oog.
Wat alchemisten onderscheidt van strategen is hun vermogen om zichzelf en hun organisaties op historisch belangrijke manieren te vernieuwen of zelfs opnieuw uit te vinden.
Ze vertonen een hoog gehalte aan mindfullness en besteden ook niet uren aan een enkele activiteit. Alchemisten zijn typisch charismatische en extreem bewuste individuen die volgens hoge morele normen leven. Ze richten zich intens op de waarheid. Misschien wel het belangrijkste is dat ze in staat zijn om unieke momenten in de geschiedenis van hun organisaties vast te leggen door symbolen en metaforen te creëren die de harten en geesten van mensen aanspreken.
Bron: StageShift vertical leadership training